ΟΣΟ ΠΙΟ πολὺ πλησιάζει τὸν Θεὸν ὁ ἄνθρωπος, τόσο πιὸ ἐλεεινὸ νοιώθη τὸν ἑαυτό του, ἔλεγε καὶ ὁ Ἀββᾶς Ματόης. Ὁ Προφήτης Ἠσαΐας, ὅταν ἀξιώθηκε νὰ ἰδῇ τὸν Κύριο τῆς δόξης, ὠνόμασε τὸν ἑαυτὸ του ταλαίπωρο καὶ ἀκάθαρτο.
Ἄλλη φορά πάλι ἔλεγε στοὺς ἀδελφούς:
- Ὅταν ἤμουν πιὸ νέος περνοῦσε πότε-πότε ἀπὸ τὸ μυαλό μου ἡ σκέψι πὼς ἔκανα κάτι τὸ ἀξιόλογο. Τώρα ποὺ γέρασα, βλέπω πὼς δὲν ἔχω κάνει τίποτε ποὺ ν’ ἀξίζῃ.
- Πῶς κατώρθωσαν μερικοὶ ἀπὸ τοὺς παλαιοὺς Πατέρας νὰ ξεπεράσουν κι αὐτὴ ἀκόμη τὴ θεία ἐντολή, Ἀββᾶ; ρώτησε κάποιος ἀδελφός. Ἀκοῦμε αἴφνης πὼς ἀγαποῦσαν τοὺς ἐχθρούς τους περισσότερο ἀπὸ τὸν ἑαυτό τους.
- Ἀλλοίμονο σὲ μένα τὸν δυστυχῆ! εἶπε τότε ἀναστενάζοντας ὁ Ἀββᾶς Ματόης. Οὔτε ἐκείνους ποὺ μὲ ἀγαποῦν δὲν ἀγαπῶ σὰν τὸν ἑαυτό μου.
Πῆγε κάποτε νὰ ἰδῇ τὸν Ἀββᾶ Ματόη ὁ Ἀββᾶς Ἰάκωβος καὶ τοῦ εἶπε πὼς σκόπευε νὰ ἐπισκεφθῇ καὶ νὰ συνομιλήσῃ μὲ ὅλους τους Πατέρας σ’ ἐκείνη τὴν ἔρημο.
- Χαιρέτησέ μου τὸν Ἀββᾶ Ἰωάννη, τοῦ παρήγγειλε ὁ Γέροντας.
Σὰν ἔφθασε στὸν Ἀββᾶ Ἰωάννη, ὁ Ἀββᾶς Ἰάκωβος, τοῦ ἔδωσε τοὺς χαιρετισμοὺς τοῦ Ἀββᾶ Ματόη.
- Ὁ Ματόης, εἶπε ἐκεῖνος εὐχαριστημένος, εἶναι πραγματικὰ ἄδολος Ἰσραηλίτης.
Ὕστερα ἀπὸ ἀρκετὸ καιρὸ ξαναπέρασε ἀπὸ τὸν Ἀββᾶ Ματόη ὁ Ἀββᾶς Ἰάκωβος καὶ τοῦ εἶπε τὰ λόγια ποὺ εἶχε εἰπεῖ γι’ αὐτὸν ὁ Ἀββᾶς Ἰωάννης.
- Δὲν μοῦ ἀξίζει τέτοιος ἔπαινος, ἀποκρίθηκε ταπεινὰ ἐκεῖνος. Ἀλλὰ μᾶθε τοῦτο ἀδελφέ: Ὅταν ὁ ἄνθρωπος τιμᾶ τὸν πλησίον του πιὸ πολὺ ἀπὸ τὸν ἑαυτό του, ἔχει φτάσει σὲ μεγάλα μέτρα ἀρετῆς.
Συμβουλεύοντας κάποτε ἕναν ἀδελφὸ ὁ Ἀββᾶς Ματόης, τοῦ ἔλεγε:
- Δυὸ πράγματα ζήτησε ἀπὸ τὸ Θεό, τέκνον μου, μὲ θερμὴ προσευχή· νὰ σοῦ χαρίσῃ τὸ σωτήριο πένθος γιὰ νὰ θυμᾶσαι διαρκῶς τὶς ἁμαρτίες σου καὶ νὰ βάλῃ ταπείνωσι στὴν καρδιά σου, νὰ νοιώθῃς τὸν ἑαυτό σου χειρότερο ἀπ’ ὅλους τούς ἀνθρώπους καὶ νὰ μὴ κατακρίνης ποτὲ ἄλλον. Ἀπόφευγε τὴν καταραμένη παρρησία καὶ περιώριζε ὅσο μπορεῖς τὴ γλῶσσα σου. Μὴ φιλονικεῖς στὶς συζητήσεις. Ἂν ὁ συνομιλητής σου λέγη πράγματα σωστά, συμφώνησε μαζί του. Ἂν ὄχι, μὴν ἀντιλογήσης· πὲς του μόνο, «σὺ ξέρεις, ἀδελφέ». Αὐτὰ ὅλα εἶναι γνωρίσματα τῆς ταπεινοφροσύνης.

[Ἀπό τό βιβλίο "Σταλαγματιές από την πατερική σοφία", ἀδ. Θεοδώρας Χαμπάκη, Κεφ. Ζ, παρ. 1.33]